„Przyszłe pokolenia mają prawo do dziewiczej i nieskażonej Ziemi, w tym prawa do czystego nieba. Ciemne niebo to kulturalne, naukowe i ekologiczne dziedzictwo ludzkości.” - Międzynarodowa deklaracja UNESCO. Bieszczady to jedno z najciemniejszych miejsc w Polsce a nawet Europie. Nic więc dziwnego, że oprócz amatorów wędrówek po górskich szlakach nie brakuje tu również miłośników obserwacji nocnego nieba. W dużych miastach ciężko jest dostrzec piękno rozgwieżdżonego nieba, ciężko też znaleźć dobre miejsce do jego obserwacji przeszkadza nam w tym zbyt duża ilość źródeł sztucznego oświetlenia.
Jak zaczęła się cała akcja?
Park Gwiezdnego Nieba swoim zasięgiem obejmuje obszar Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego oraz Parku Krajobrazowego Doliny Sanu. Teren parku Gwiezdnego lub ciemnego nieba jest objęty ochroną przed zanieczyszczeniem sztucznym światłem, naturalnego, wspaniałego środowiska jakim jest niczym nie zakłócona nocna ciemność. Te specjalnie wydzielone obszary odpowiadają za funkcje ochronne najciemniejszych zakątków na naszej planecie. Niestety do zagrożeń w dzisiejszych czasach dołączyła również nocna ciemność. Ochrona ciemności włączana jest powoli do istniejących obszarów ochrony przyrody, na przykład parków narodowych. Naturalna niczym nie zmącona ciemność stała się bogactwem naturalnym. Z parków ciemności korzystają nie tylko ludzie lecz również zwierzęta o nocnym trybie życia narażone na wyginięcie w nadmiernie oświetlonym środowisku.
Na całym świecie istnieje niewiele bo tylko 31 takich miejsc jak Parki Gwiezdnego Nieba, dlatego obecność jednego z nich w Bieszczadach sprawia, że teren ten jest jeszcze bardziej unikatowy i niezwykły. Pierwszy Park nocnego nieba powstał dopiero w 1999 roku w kanadyjskim rezerwacje Torrance Barrens. Park na terenie Bieszczadów powstał 8 marca 2013 roku. Jednym z inicjatorów parku był mieszkający w Bieszczadach słowacki astronom Pavol Duris. Park ciemnego nieba nie posiada żadnej podstawy prawnej. To z dobrych intencji jego sygnatariuszy prowadzona jest ochrona ciemności Bieszczad poprzez wyłączanie ulicznego oświetlenia o godzinie 21, czy zapobieganiu jego montowania na nieodpowiednim terenie. Pomysł tworzenia takich parków łączy nie tylko ochronę obszarów przed sztucznym światłem lecz również z tworzeniem produktów turystycznych powiązanych bezpośrednio i pośrednio z astronomią. Na terenach objętych ochroną jest również szansą na wydłużenie sezonu turystycznego od jesieni do wiosny, gdy noce są dłuższe i pozwalają na lepsze obserwowanie nieba niż latem, gdy noc jest najkrótsza i jasna. W Bieszczadach możemy obserwować niebo „na własną rękę”.
Gołym okiem możemy obserwować całą drogę mleczną, widoczne jest również światło zodiakalne. Można również wziąć udział w specjalnie zorganizowanych warsztatach i pokazach które cieszą się coraz większą popularnością.